Wetgeving ZZP'ers
Wetgeving werken als zzp psychiater of zzp GZ-psycholoog
(laatste update 5 april 2024)
-
Vanaf 1 januari 2025 vervalt het handhavingsmoratorium en zal de Belastingdienst gaan handhaven. De (recente) jurisprudentie biedt daarvoor voldoende beoordelingskader; het is zelfs een vraag of er nadere wetgeving nodig is om de arbeidsrelatie te kwalificeren (zoals de concept Wet VBAR beoogt).
-
Het ‘Fiscaal kader ZZP Zorg’ gaat er waarschijnlijk niet komen, aldus ingewijde bronnen. Reden is de vrees voor precedentwerking naar andere sectoren toe.
-
Voor hoog-tarief zzp’ers lijkt er ruimte te blijven om een opdracht buiten dienstbetrekking te doen.
-
Van belang is wel om je goed voor te bereiden op het einde van het handhavingsmoratorium. Gelijkwaardigheid in de opdrachtrelatie, ondernemerschap én het bouwen aan je expertise zijn hierin belangrijke elementen.
-
De modelovereenkomsten zullen worden uitgefaseerd.
Wet VBAR
De internetconsultatie van het concept wetsvoorstel Wet VBAR in oktober 2023 leidde tot grote weerstand vanuit werkgevers- en zzp-organisaties maar ook vanuit de Brancheorganisaties Zorg.
Het Adviescollege Toetsing Regeldruk (ATR) oordeelde negatief over het concept wetsvoorstel.
De nu formerende partijen voor een nieuw kabinet zijn ook niet enthousiast over het concept wetsvoorstel. De grote vraag is nu of een nieuwe wet wel nodig is gezien de recente uitspraken van De Hoge Raad in het Deliveroo-arrest (zie verder). De bespreking van de concept wet in de Tweede Kamer is in ieder geval tot nader order uitgesteld.
Fiscaal kader ZZP Zorg
De zorgkoepels en de ministeries van VWS, SZW, Financiën en de Belastingdienst tekenden in juli 2023 een akkoord: het ‘Beheersingsmodel Zorg’. Onderdeel daarvan is het Fiscaal kader ZZP Zorg.
Doel van het kader het bieden van duidelijkheid aan zorginstellingen omtrent de rechten en plichten bij de inhuur van zzp’ers. Het kader zou oorspronkelijk op 1 januari j.l. ingaan maar werd uitgesteld.
Het bericht nu is dat het kader er waarschijnlijk niet gaat komen.
Deliveroo arrest
In de Deliveroo uitspraak heeft de Hoge Raad 10 criteria opgenomen op basis waarvan arbeidsrelaties beoordeeld moeten worden.
Of een overeenkomst moet worden aangemerkt als een arbeidsovereenkomst, hangt af van álle omstandigheden van de specifieke situatie en deze omstandigheden moeten in onderling verband worden gewogen. Er wordt niet één omstandigheid als doorslaggevend beschouwd.
De praktijk gaat daarbij vóór de intentie van partijen.
Criteria
De Hoge Raad benoemt in het Deliveroo arrest een opsomming van omstandigheden die onder meer relevant kunnen zijn om de arbeidsverhouding te kwalificeren. Deze opsomming is niet uitputtend; er zijn mogelijk in andere situaties nog andere omstandigheden van belang.
Een aantal criteria lijken vooral belangrijk:
· Inbedding: de inbedding van het werk maar ook van de werkende in de organisatie en de bedrijfsvoering van degene voor wie de werkzaamheden worden verricht;
· Gelijkwaardigheid in de opdrachtrelatie: onder andere in hoeverre je je tarief kan bepalen c.q. onderhandelen, de hoogte van je tarief;
· Ondernemerschap: of degene die de werkzaamheden verricht zich in het economisch verkeer als ondernemer gedraagt of kan gedragen (bijvoorbeeld bij het verwerven van een reputatie, acquisitie, fiscale behandeling, het aantal opdrachtgevers voor wie je werkt of hebt gewerkt en de duur waarvoor je je doorgaans aan een bepaalde opdrachtgever verbindt.
Belangrijk is op te merken dat >70% van je omzet bij één opdrachtgever in een fiscaal jaar wijst op een dienstbetrekking.
Een element die wij nog zouden willen toevoegen is het criterium ‘expertise’. Wanneer je expertise inbrengt waarover de opdrachtgever niet beschikt is dat een contra-indicatie voor inbedding.
Uber-zaak
Het gerechtshof Amsterdam besliste in oktober 2023 in deze zaak prejudiciële vragen aan de Hoge Raad te stellen (naar aanleiding van het Deliveroo-arrest) over de rol van het ‘ondernemerschap’ bij het beoordelen van een arbeidsrelatie). De vraag betreft of het gaat om ondernemerschap binnen de opdracht of dat het gaat om ondernemerschap in bredere zin, d.w.z. ondernemerschap van de persoon. Het arrest kan dus nog van belang gaan worden. Wanneer de uitspraak volgt is nog niet bekend.
Regionaal arbeidscontract
Ondertussen benoemde de minister de idee van een regionaal arbeidscontract, waarbij je als werknemer bij verschillende instellingen kan werken.
Voor werkgevers heeft dit als voordeel dat bij ondercapaciteit geput kan worden uit een poule van vaste medewerkers. Werknemers zouden dan als voordeel hebben dat het werk afwisselender wordt en zij bij andere organisaties kennis en werkervaring kunnen opdoen. Dit zou beantwoorden aan de hedendaagse werknemer, die omwille van professionele autonomie kiest voor het zzp-schap.
Samenvattend
Het arbeidsrecht is (nu al) dwingend recht. Vanaf 2025 vervalt het handhavingsmoratorium. Het is van belang je daar nu al op voor te bereiden. Als contra-indicaties van een loondienstverband gelden: ondernemerschap, gelijkwaardigheid in de opdrachtrelatie en het brengen van expertise waarover de opdrachtgever niet beschikt.
Einde van het handhavingsmoratorium en opdrachtgever?
Als voorbereiding op het einde van het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025 (en vooruitlopend op het Fiscaal kader ZZP Zorg) is het van belang om een zzp'er die opteert voor een opdracht te bevragen of 'hij zich in het economisch verkeer gedraagt als ondernemer'.
Het gaat hierbij om voor hoeveel opdrachtgevers hij werkt of heeft gewerkt, pleegt hij acquisitie?, loopt hij debiteurenrisico?, hoe is de fiscale behandeling?, voor welke duur verbindt of verbond hij zich aan een enkele opdracht?, verwerft hij reputatie?, etc..
Hoewel dit lijkt te conflicteren met de privacy van de zzp'er heeft de opdrachtgever hierin een bovenliggend belang.
Bron: o.a. Belastingdienst, ZiPconomy, KvK